AG München v. 30.11.2006: Der Grundsatz, dass die unerbetene Zusendung von E-Mails eine Belästigung ist, gilt nicht für eine Bestätigungs-E-Mail, wenn durch das Opt-In-Verfahren sichergestellt ist, dass die weitere Zusendung von E-Mails wirksam unterbunden werden kann. Ter herinnering: De klant vinkt op de website aan dat hij ontvanger van een newsletter wil worden en maakt derhalve zijn mailadres bekend. Omdat het mogelijk is dat deze informatie niet van de potentiële ontvanger zelf afkomstig is stuurt de aanbieder een éénmalige email naar de blijkbaar belangstellende en vraagt hem om bevestiging dat hij daadwerkelijk de besteller was. Zo niet is verder geen reactie nodig, het mailadres belandt niet in de database voor de newsletter (hoopt men tenminste). De eerste en éénmalige bevestigingsmail heeft dus gewoon een filterfunctie, die voor het juiste werken van de double-opt-in-methode onmisbaar is. Wordt de methode op de beschreven manier gebruikt is het innen van de voor het verzenden van een newsletter (met reclame) noodzakelijke instemming van de ontvanger geoorloofd, vond het hoogste Duitse civiele gerecht, de Bundesgerichshof:
BGH v.m 10.02.2011: Die Regelung des § 7 Abs. 2 Nr. 2 UWG, wonach Telefonwerbung gegenüber Verbrauchern generell nur nach deren vorheriger ausdrücklicher Einwilligung zulässig ist (sog. “opt-in”), steht mit dem Unionsrecht im Einklang. Für den Nachweis des Einverständnisses ist es erforderlich, dass der Werbende die konkrete Einverständniserklärung jedes einzelnen Verbrauchers vollständig dokumentiert, was im Fall einer elektronisch übermittelten Einverständniserklärung deren Speicherung und die jederzeitige Möglichkeit eines Ausdrucks voraussetzt. Durch eine Bestätigungsmail im elektronischen Double-opt-in-Verfahren wird weder ein Einverständnis des Verbrauchers mit Werbeanrufen belegt, noch führt sie für sich allein zu einer Beweiserleichterung zugunsten des Werbenden (Double-opt-in-Verfahren).Het bijzondere van dit arrest is dat het daarbij eigenlijk enkel om telefoon-marketing ging maar niet om nieuwsbrieven. Maar toch werd de methode op zich goedgekeurd. Of het Bundesgerichtshof het vonnis van het Amtsgericht München bekend was, toen het de zogeheten Double-Opt-In-methode goed keurde, weet ik niet, want uitdrukkelijk heeft hij niets gezegd over de eerste bevestigingsmail in verband met de bestelling van een nieuwsbrief. Maar jarenlang kon men vertrouwen in hebben dat de double-opt-in-methode op zich juridisch correct is. Maar nu meer dan zes jaar later en twee verdiepingen (Amtsgericht, Landgericht, Oberlandesgericht) hoger (maar net nog onder het Bundesgerichtdshof) schoot het onverwachts een paar rechters in München te binnen dat de eerste bevestigingsmail toch niet zomaar mag – het is volgens hen gewoon spam:
OLG München v. 27.09.2012: Auch eine E-Mail, mit der zur Bestätigung einer Bestellung im Double-opt-in-Verfahren aufgefordert wird, fällt als Werbung unter das Verbot des § 7 Abs. 2 Nr. 3 UWG.Meteen ging er een wilde discussie van start of de double-op-in-methode nu finaal is kapot gemaakt. Of is er misschien toch een uitweg? Aanleiding voor een uitweg is het feit dat volgens het recente vonnis uit München de verweerder geen bewijs heeft laten zien dat er daadwerkelijk een eerste opt-in voor de newsletter aanwezig was. De verweerder heeft dit alleen zonder bewijs beweerd:
“Für die Einwilligung trägt die Beklagte die Darlegungs- und Beweislast (…). Für den Nachweis des Einverständnisses ist es erforderlich, dass der Werbende die konkrete Einverständniserklärung jedes einzelnen Verbrauchers vollständig dokumentiert. Im Fall einer elektronisch übermittelten Einverständniserklärung setzt das deren Speicherung und die jederzeitige Möglichkeit voraus, sie auszudrucken. Die Speicherung ist dem Werbenden ohne Weiteres möglich und zumutbar. Verfahren, bei denen unklar ist, ob eine Einverständniserklärung tatsächlich von dem angerufenen Verbraucher stammt, sind für den erforderlichen Nachweis ungeeignet. Demgegenüber hat die Beklagte eine ausdrückliche Einwilligung der Klägerin gerade nicht vorgelegt, sondern lediglich behauptet, dass sich die Klägerin auf der Internetseite der Beklagten unter Angabe ihrer E-Mail-Adresse für das Newsletter-Abonnement angemeldet habe.”Van sommige juristen wordt uit deze overweging de slot getrokken dat een correct en duurzaam opgeslagen documentatie van de werkwijze voldoende is om ook voor de eerste bevestigingsmail als rechtvaardiging te mogen gelden. Maar ik heb daar mijn twijfels. Ik denk eerder dat de rechters in het recente arrest niet goed hebben gezien dat onafhankelijk van wat daarvoor op de website van de aanbieder is gebeurt de bevestigingsmail gewoon als noodzakelijke filter een onmisbaar instrument is om goede van fake-bestellingen te scheiden. Dat het protocolleren van het ip-adres niets daarover zegt wie de persoon van de besteller is (maar enkel iets over de eigenaar van de betreffende pc) is uit de uiteenzettingen over de daders in file sharing-procedures bekend. Wat als de minderjarige zoon van de eigenaar van het ip-adres de newsletter-bestelling aanvinkt? Wat als de aanbieder zelf over een pc van een anonieme medewerker de newsletter bestelt? Enkel de reactie op de bevestigingsmail kan tot een rechtsgeldige instemming van de werkelijke geadresseerde leiden. Dit maakt de bevestigingsmail – onafhankelijk van elke protocol-methode – onmisbaar voor het functioneren van de double-opt-in-methode. En daarom is zij volgens mij geen spam. Het Oberlandesgericht München heeft de weg van cassatie uitdrukkelijk aan de verweerder overgelaten. Het is te hopen dat deze daarvan gebruik gaat maken en zo de Bundesgerichtshof in de gelegenheid gesteld wordt het arrest uit München te corrigeren.]]>
