Vanaf begin augustus 2012 is de buttonoplossing in Duitsland verplicht

Richtlijn consumentenrechten 2011 heeft de EU in artikel 8, lid nr. 1 en 2 vastgelegd:

1. Bij overeenkomsten op afstand wordt de in artikel 6 genoemde informatie aan de consument verstrekt of beschikbaar gemaakt, op een wijze die passend is voor de gebruikte techniek voor communicatie op afstand in duidelijke en begrijpelijke taal en, voor zover zij op een duurzame drager wordt verstrekt, in leesbare vorm.
2. Indien een elektronisch te sluiten overeenkomst op afstand een betalingsverplichting voor de consument inhoudt, wijst de handelaar de consument op duidelijke en in het oog springende manier en onmiddellijk voordat de consument zijn bestelling plaatst, op de in artikel 6, lid 1, onder a), e), n) en o) genoemde informatie. De handelaar verzekert dat de consument bij het plaatsen van zijn bestelling uitdrukkelijk bevestigt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien het plaatsen van een bestelling inhoudt dat een knop of een soortgelijke functie moet worden aangeklikt, wordt de knop of soortgelijke functie op een goed leesbare wijze aangemerkt met alleen de woorden ‘bestelling met betalingsverplichting’ of een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een verplichting inhoudt om de verkoper te betalen. Indien aan de bepalingen van deze alinea niet is voldaan, is de consument niet door de overeenkomst of de bestelling gebonden.

Als gebruikelijk hebben de lidstaten meerdere jaren de gelegenheid gekregen deze richtlijn in nationale wetten te transformeren. Maar anders dan gewoonlijk heeft de Duitse wetgever van deze mogelijkheid geen gebruikgemaakt, maar is hij onmiddellijk aan de slag gegaan en heeft hij uiteindelijk door een ‘Gesetz zur Änderung des Bürgerlichen Gesetzbuchs zum besseren Schutz der Verbraucherinnen und Verbraucher vor Kostenfallen im elektronischen Geschäftsverkehr …’ feitelijke verplichtingen voor het webdesign geschapen. De nieuwe wetsbepalingen schrijven in § 312g Burgerlijk Wetboek voor:

(2) Bei einem Vertrag im elektronischen Geschäftsverkehr zwischen einem Unternehmer und einem Verbraucher, der eine entgeltliche Leistung des Unternehmers zum Gegenstand hat, muss der Unternehmer dem Verbraucher die Informationen gemäß Artikel 246 § 1 Absatz 1 Nummer 4 erster Halbsatz und Nummer 5, 7 und 8 des Einführungsgesetzes zum Bürgerlichen Gesetzbuche, unmittelbar bevor der Verbraucher seine Bestellung abgibt, klar und verständlich zur Verfügung stellen. Diese Pflicht gilt nicht für Verträge über die in § 312b Absatz 1 Satz 2 genannten Finanzdienstleistungen.

(3) Der Unternehmer hat die Bestellsituation bei einem Vertrag nach Absatz 2 Satz 1 so zu gestalten, dass der Verbraucher mit seiner Bestellung ausdrücklich bestätigt, dass er sich zu einer Zahlung verpflichtet. Erfolgt die Bestellung über eine Schaltfläche, ist die Pflicht des Unternehmers aus Satz 1 nur erfüllt, wenn diese Schaltfläche gut lesbar mit nichts anderem als den Wörtern ‘zahlungspflichtig bestellen’ oder mit einer entsprechenden eindeutigen Formulierung beschriftet ist.     (4) Die Erfüllung der Pflicht aus Absatz 3 ist Voraussetzung für das Zustandekommen eines Vertrages nach Absatz 2 Satz 1. De wet schrijft dus voor hoe de button er moet uitzien waarmee de klant uiteindelijk zijn bestelling plaatst. Door de woorden ‘… oder mit einer entsprechenden eindeutinge Formulierung …’ wordt een zekere designvrijheid toegestaan, maar dit geldt enkel binnen nauwe beperkingen. Mogelijk zijn ook buttonteksten als:

• Kostenpflichtig bestellen
• Zahlungspflichtigen Vertrag schließen
• Kaufen

Niet toegestaan zijn teksten als:

• Anmeldung
• Weiter
• Bestellen
• Bestellung absenden
• Gratisprobe bestellen

Of  de tekst ‘zur Kasse’ of ‘bezahlen’ voldoet is tegenwoordig nog niet duidelijk. Daarvoor moet de rechtspraak worden afgewacht. Belangrijk is dat de wetgever als gevolg van het niet-nakomen aan deze plicht geregeld heeft dat het hele contract dan ongeldig is, dus er ook geen vordering op betaling tegenover de klant bestaat. De plaats waar deze button gedurende het bestelproces moet worden gebruikt, is het moment waarop de gebruiker na de samenvatting van zijn bestelling te hebben gezien het besluit neemt om de bestelling te verzenden. Als een handelaar zijn bestelbutton niet wil veranderen, dan is dit mogelijk. Maar dan moet hij door een formulering in de onmiddellijke nabijheid van de bestelbutton ervoor zorgen dat de klant een verklaring aflegt waaruit blijkt dat hij zich ervan bewust is dat de bestelling hem geld zal gaan kosten. Een mogelijk voorbeeld:

‘Ich bin mir bewust, dass ich mit dem Absenden der Bestellung eine Zahlungsverpflichtung eingehe.’

Dit moet de klant zelf aanvinken. De nieuwe regelingen gelden voor alle op de Duitse markt gerichte online shops die producten of diensten tegen betaling aanbieden, met ingang van augustus 2012. Er is geen overgangstermijn bepaald. Online handelaren zullen dus hun bestaande shops moeten aanpassen. Dat daarvoor een eenvoudige verandering van een ‘Weiter’-button in een ‘Kostenpflichtig bestellen’-button niet voldoet, zal ik in een tweede  bijdrage laten zien.]]>